"Okul Psikoloji Danışma ve Rehberlik Servisini Tanıtma Etkinliği" başlıklı yazımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Etkinliğin Uygulandığı Sınıf Düzeyleri ve Okulların Sosyo-ekonomik Düzeyi:Özellikle 1. sınıf (ilkokulun ilk sınıfı), 5. sınıf (ortaokulun ilk sınıfı) ve 9. sınıf (lisenin ilk sınıfı) öğrencileri. Okul psikolojik danışmanı çalıştığı okula yeni atandıysa, tüm sınıf düzeyleri. Orta ve üst sosyo-ekonomik düzey.
Etkinliğin Uygulanabileceği Dönem Önerisi: Bu etkinlik birinci dönemin ilk etkinliği olarak uygulanabilir.
Etkinliğin Öncesi ve Sonrasında Uygulanması Önerilen Diğer Çalışmalar: Eğer okula yeni başlayan öğrencilerin sınıflarında uygulanacaksa, ardından “oryantasyon programının” çalışmalarına başlanılması önerilir.
Okul Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisini Tanıtma Etkinliği
(Öğrenci ve Veliler için)
Amaç: Öğrencilerin/velilerin okul psikolojik danışmanının çalışmaları ve Okul Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi’nde uygulanan sistem ile ilgili bilgi sahibi olmalarını sağlama.
Yararlanılan Etkinlik, Kaynak ve Etkinlikleri Geliştirenlerin İsimleri: Bu etkinlik Beliz Bicil Tokay tarafından geliştirilmiştir.
Uygulama Süresi: Bir ders saati.
Önerilen Uygulama Yöntemi: Öğrenciler için grup ya da sınıf rehberliği, veliler için ise okul konferansı şeklinde uygulanabilir. Mümkünse veli sayısının 50 kişiyi aşmaması tercih edilmelidir. Veliler, velisi oldukları öğrencilerin sınıf düzeylerine göre ayrılabilir, tek seferde bir düzey olacak şekilde konferans verilebilir ve etkinlik tek oturumda bitirilebilir. Form 1’in, özellikle ilkokul 1. sınıf öğrencilerinin yaş düzeyine uyarlanarak açıklanması önerilir.
Materyal: FORM-1 ve FORM-2.
FORM-1 Okul Psikolojik Danışmanının (Rehberlik Öğretmeni) iş görevlerinin tanımı Okul psikolojik danışmanı; öğrencilerin eğitsel, kariyer ve kişisel-sosyal gelişimlerine yardımcı olmak için onlarla bireysel olarak, grup ya da sınıf ortamında ilgilenen, veli ve öğretmenlerle görüşmeler yapan, gerek duyulduğunda okul dışındaki kurumlardan öğrencilerin yararlanmaları için çalışmalar yürüten kişidir.
FORM-2 Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisinde Yapılan Çalışmalar
• Yeni gelen öğrenciler ile tanışır, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi odasının yerini gösterir, okula uyumlarına destek olur,
• Öğrencilerle yaptığı çalışmalarında gönüllük esası ilkesine önem verir,
• Öğrenciler hakkında edindiği ya da öğrencilerin kendisine bizzat söylediği bilgiler konusunda gizlilik ilkesine uygun davranır,
• Okul psikolojik danışmanı, öğrencilerle/velilerle Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi odasında görüşme yaparken, kapıya “Görüşme Var, Lütfen Rahatsız Etmeyiniz” yazısını asar,
• Öğrencilere onları tanıyacak bazı testler uygular, bunları değerlendirir ve gerekirse sonuçları ilgili kişiler ile paylaşır,
• Gerekli durumlarda sınıf ve teneffüs gözlemleri yapar (Örneğin, ders içi davranış problemleri ve arkadaş ilişkilerinde iletişim sorunları olması gibi durumlarda),
• Öğretmenler ile öğrenciler hakkında düzenli bilgi alışverişinde bulunur,
• Öğrenciler ile kısa süreli bireysel ve grup görüşmeleri yapar,
• Öğrenciler için bilgi ve becerilerini arttırmaya yönelik sınıf rehberlik üniteleri planlar ve uygular,
• Bazı durumlarda birkaç sınıfı biraraya getirerek rehberlik semineri verir,
• Gereksinim duyan öğrencilerle genellikle 5-10 oturum arası süren psikolojik danışma yapar,
• Öğrencilerin çatışma yaşaması durumunda problemlerini birlikte çözmelerine destek olur,
• Okul psikolojik danışmanı, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi odasında yokken öğrencilerin/velilerin bıraktığı notları, her gün kontrol eder, gün içerisinde not bırakan öğrencilere/ velilere geri dönerek görüşme yapar ya da randevu verir,
• Veliler ile randevu yoluyla aile görüşmeleri yapar, bu görüşmelerde öğrencilerin ilgi, yetenek ve diğer özellikleri ile ilgili bilgi verir,
• Telefondan ulaşamayan velilere sekreterden/ileten kişiden aldığı bilgi doğrultusunda aynı gün içerisinde geri dönerek randevu verir,
• Gerekli durumlarda öğrenciyi hastane, Rehberlik Araştırma Merkezi gibi ilgili kurumlara yönlendirir,
• Öğrencilere yönelik seminerlerin bir benzerini veliler için de düzenler. Bu seminerlerinöğrenci seminerleri ile paralel ve tamamlayıcı olmasına özen gösterir.
Süreç
Okul psikolojik danışmanı; adı, soyadı yaşı, kaç yıllık okul psikolojik danışmanı olduğu, o kurumda kaç yıldır görev aldığı, hangi okullardan mezun olduğu vb. bilgiler ile kendisini tanıtarak etkinliğe başlar. Daha sonra, öğrencileri/velileri eşit olacak şekilde iki gruba böler. Birinci grubun tahtanın ilk yarısına, ikinci grubun ise ikinci yarısına yazması istenir. Birinci yarıya “Okul Psikolojik Danışmanının Görevleri,” ikinci yarıya ise “Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisinde Yapılan Çalışmalar” yazar. Öğrencilerden/velilerden kendi kısımlarında yazan kelimeler ile ilgili akıllarına gelen cümleleri tahtaya gelerek yazmaları, beş dakika sonra (uygulayıcının uyarısı ile) tahtanın diğer bölümüne eklemeler yapmaları istenir. Bu süreçte keyifli enstrümantal bir müzik çalınabilir. Katılmak istemeyen öğrenciler/veliler katılmayabilir. Toplam 10 dakika sonra teşekkür edilerek katılan öğrenciler/veliler yerlerine alınır. Önce tahtanın birinci bölümüne yazılan, birbirinden farklı cümlelerin olabildiğince hepsi okunur. Sonra okul psikolojik danışmanının görevlerinin tanımı Form-1’deki şekliyle yapılır. Yazılan cümlelerdeki benzerlik ve farklılıklar öğrenciler/veliler ile birlikte tartışılır. Sonrasında, tahtanın ikinci bölümüne yazılan farklı cümlelerin hepsi olabildiğince okunur. Sonra, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisinde Yapılan Çalışmalar, Form-2’deki bilgilerden yararlanılarak yapılır. Yazılan cümlelerdeki benzerlik ve farklılıklar veliler ile birlikte tartışılır. Son olarak, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi’nin o eğitim-öğretim yılı için hazırladığı psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri çerçeve programı açıklanır.
Etkinliği Uygulayanların Yorum ve Önerileri
Psikolog, Psikolojik Danışman, Araştırma Görevlisi: Etkinlikte bilgi verme öncesi öğrencilerden/ velilerden “Kalem Konuşur Protokolü” ile beyin fırtınası yapmalarını istemek; onların beklenti ve önyargılarını önceden öğrenmemize ve içlerinde gerçeğe uygun olmayanlar ya da bizim karşılayamayacaklarımız varsa, bunları sene başından konuşabilmemize olanak sağlar. Sene başında yapılan böyle bir yapılandırma görüşmesinin öğrenciler/veliler ile bütün yıl daha iyi iletişim ve işbirliğini olanaklı kıldığı gözlemlenmiştir. Öğrenciler/veliler sizi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi odasında bulamadıkları zamanlarda ya da siz odada başkasıyla görüşme yaparken; dışarıya, isim ve sınıflarını belirten notlar bırakabilecekleri küçük kâğıtlar koyacağınızı ve bu notlar sayesinde en kısa zamanda onlara geri dönüş yapabileceğinizi tüm öğrencilere/velilere duyurmanız, onlara yardımcı olmaya gönüllü olduğunuz mesajını vererek size daha çok güvenmelerine katkı sağlayabilir. Bu yöntemin, öğrencilerin hizmete kolayca ulaşmasını sağlaması sayesinde, öğrencilerin Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi’ne güvenlerini arttırdığı ve yardım arama davranışlarını pekiştirdiği gözlemlenmiştir. Öğrenci notlarına ve veli telefonlarına aynı gün içinde dönmenin de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi’ne karşı güven duygusunu pekiştirdiği gözlemlenmiştir. Geri dönme süresi, okul psikolojik danışmanlarının iş koşullarına göre farklı bir şekilde belirlenebilir. Güven duygusunun oluşması için önemli olanın, belirlenen sürenin veli ve öğrenciler ile tanıtım etkinliğinde, yani önceden paylaşılması ve o süreye istikrarlı bir şekilde sadık kalınması olduğu düşünülmektedir.